Elke maand de Merander blogpost ontvangen?
Reflectieve leiders zijn betere leiders – vooral in tijden van verandering. Omdat je door te reflecteren blijft leren en je je leiderschap laat groeien. Maar is de waan van de dag ook voor jou (af)leidend? Hoe maak je ruimte in je drukke agenda voor reflectie en zelfontwikkeling? Je hoeft er niet per se de heide voor op! In mijn korte reflectieblogs help ik je op weg. In enkele minuten leestijd stel ik je een vraag die je meeneemt in je praktijk. Zodat reflectie een vanzelfsprekend onderdeel wordt van je werkdag en jij een betere leider wordt.
Wil jij elke maand voer voor reflectie in je mailbox? Meld je hier aan!
En oh ja... een leider ben je niet alleen als je een formeel leidinggevende positie hebt. Je bent altijd wel eens leider. In je gezin, onder vrienden, in je team... en altijd leid je jezelf! Veel leesplezier!
Op mijn recente soloreis kwam ik terecht in de Nieuw Zeelandse Alpen. Ik verbleef in een piepklein gehuchtje waar vooral truckers pauzeerden en wandelaars verbleven. Het viel mij onmiddellijk op dat het was volgeplakt met stickers met de waarschuwing: Do not feed the Kea! Kea zijn papegaaiachtige, slimme en creatieve vogels. Ze verzamelen hun voedsel graag door het te stelen van mensen. Daardoor zullen ze echter minder snel voor zichzelf jagen en het juiste voedsel eten -vandaar dus de stickers. Ook ik stond oog in oog met een Kea – en ik begreep de neiging om ze wat toe te stoppen, want hoe leuk is dat! De gretigheid waarmee de dieren onze hapjes aannemen, geeft ons een goed gevoel. Terwijl het dus maar de vraag is, of we daarmee wel goed dóen.
Bij mensen werkt het net zo!
Als je wel eens wandelt, ken je vast de modderpoelen die je smalle bospad versperren. Glibberend en glijdend zoek je een weg om de poel heen. Je bent waarschijnlijk niet de eerste; al snel is er een alternatieve route ontstaan. Ook ik deed dat altijd, tot ik recent in Nieuw Zeeland was. Bij de start van één van mijn wandeltochten hing een bordje: If you face mud on the trail, please go right through! Met andere woorden: loop niet om de modderpoelen heen. De reden hiervoor is dat het de natuur flink beschadigt als mensen niet op het pad blijven. Dwars er doorheen, dus! Tot mijn verrassing wende het snel. Sterker nog, het liep eigenlijk wel lekker. Geen aarzeling, goede schoenen aan en doorstappen.
Ook in organisaties moet je soms door de modder...
Wandelend door de prachtige Vulkaaneifel afgelopen zomer, spotte ik heel wat wilde dieren. Sommige zijn ronduit brutaal en proberen een graantje mee te pikken van de mensen en hun voedsel. Zo niet de reeën. Beschut in de korenvelden probeerden zij één te worden met hun achtergrond als ze mijn aanwezigheid bespeurden. Dan stonden we allebei doodstil, op een oor na dat bewoog om veranderingen in de omgeving waar te nemen. Als ik uiteindelijk weer in beweging kwam, vluchtten ze meestal alsnog. Vertrouwen in de mens is gevaarlijk. Terecht zijn ze op hun hoede!
Bij medewerkers is dit soms niet anders...
Laatst ging mijn hardlooprondje door het bos. Het regende, maar mijn eigen credo ‘dwars door de modder’ indachtig (zie blog #02), schuwde ik de plassen op het pad niet. Nou, dat heb ik geweten! Voor ik het wist, lag ik languit in de modder. “Ok dan…”, dacht ik bij mezelf, “…dwars door de modder is niet altijd het beste advies”. Soms zijn de omstandigheden zo zompig of extreem, dat je andere keuzes moet maken om verder te komen. In natuurgebieden waar de modderpoelen zo hardnekkig zijn dat ze permanent worden, leggen natuurbeheerders soms boardwalks aan. Dat is comfortabel voor de wandelaar, maar het is meestal niet de reden van deze investering. Belangrijker is dat de omringende natuur beschermd wordt.
Ook in teams wil je de omgeving beschermen...
Na een bezoek van de marter had ik nog maar één kip en één haan over. Vanwege de ophokplicht die gold tijdens de vogelgriepepidemie, besloot ik dat even zo te laten. Dat betekende wel een overdaad aan aandacht van de haan voor de kip. Desondanks werd ze broeds en trok ze zich terug om zich na drie weken met twee kuikens weer in zijn gezelschap te begeven. Normaal zorgt de haan voor zijn hennen en laat hij de zorg voor de kuikens geheel over aan de kloek. Omdat zijn familie nu wel erg klein was, ontfermde hij zich direct ook over zijn nageslacht. Blijkbaar zorgde de veranderde omstandigheden voor een andere rol van papa haan.
Ook wij mensen hebben vaste rollen...
Ken je dat? Je bent aan het wandelen of fietsen en denkt dat je bijna bovenaan de heuvel bent. Maar als je daar bent waar je de top verwachtte, kom je er tot je teleurstelling achter dat de helling nog verder omhoog loopt. Wat doe je dan? Grote kans dat je je op zo'n moment herpakt en besluit nog even door te trekken om de echte top zo snel mogelijk te bereiken. Maar wat nou als zich na die top nóg een top aandient en daarna nog één? Dan put je jezelf enorm uit. Ik pleit dan ook voor een micropauze. Op het moment dat je teleurgesteld bent dat je de top nog niet hebt bereikt, sta je even stil. Twee minuutjes maar. Neem een slok water en doe nieuwe energie op voor de rest van je tocht.
In verandertrajecten werkt het eigenlijk net zo....
Mijn jongste zoon is dit jaar begonnen aan een nieuwe studie. Hij heeft vorig jaar zijn vwo-diploma gehaald en we een examenfeest gehouden. Nu is hij er helemaal klaar voor om te starten met een nieuw avontuur aan een nieuwe school. Dat vinden we een normaal verloop: kinderen verruilen de ene school voor de andere om verder te komen. Ze sluiten het ene af om het volgende te kunnen beginnen.
Gek genoeg doen we dat in organisaties niet altijd...
Ik ben niet zo verslavingsgevoelig. Ik rook niet. Ik drink met mate en áls ik al loten bezit, dan heb ik die gekocht voor de sportvereniging van één van mijn zoons. Als je mijn blogs af en toe leest, dan weet je dat ik graag wandel en in de natuur ben. Je zult mij dan ook niet zo snel in een casino vinden. Het enige casinospel dat ik wél interessant vind, is pokeren.
Pokeren lijkt veel op het bedrijven van politiek in organisaties en teams...
Toen ik wakker werd, was alles grijs. De wereld was gehuld in een grote mistwolk. Je kon geen hand voor ogen zien. Het was niet echt wandelweer: geen mooie Limburgse vergezichten. Toch ging ik erop uit. Ik had er behoefte aan om mijn hoofd leeg te maken na een paar drukke dagen. En ik werd verrast. Omdat ik niet ver om me heen kon kijken, doemden de prachtigste dingen op in de mist. Ik zag wat ik normaal niet zag, omdat ik altijd vooruit keek.
In mijn werk heb ik dat ook ervaren...
Ik had ze gemist, de vogels. De hele winter was het doodstil in mijn tuin en het bos in de buurt. Tot begin februari de koolmezen het vroege voorjaar inluidden. Ik voelde de lente naderen toen ik hun schrille uithalen hoorde. Maar mijn hart maakte echt een sprongetje toen ik vorige week opeens een merel hoorde. Merels gebruiken hun zang echt om te communiceren. Hele gesprekken luister ik soms af. Merels maken elkaar duidelijk hoe ze zich voelen.
Hoe anders is dat soms bij mensen...
Toen ik in de Eifel op een wandeltocht was, kwam ik een ijsgrot tegen; een bijzonder fenomeen. Toen we de ijsgrot alleen al naderden, voelden we per stap de temperatuur dalen. Ik verbaasde me erover dat de temperatuur in een afstand van 10 meter zeker al 10 graden kelderde. Een bijzonder microklimaat.
Ook in een team kan een microklimaat heersen...
Ik zat laatst in de auto en werd door meerdere auto's ingehaald zonder dat ze richting aangaven. Ik vond het ontzettend irritant. Ik kan me voorstellen dat jij dat net als ik onbeleefd vindt. Richting aangeven doe je voor de ander, niet voor jezelf en is niet meer dan een goede gewoonte in het verkeer.
Eigenlijk is het bij een veranderingstraject net zo...
Op mijn wandeltochten maak ik altijd de afweging hoeveel eten en water ik meeneem in de rugzak. Het is essentieel dat ik voldoende voeding bij me heb, maar wil ook niet onnodig veel gewicht dragen. Maar niet alleen het lichaam heeft voeding nodig. Zeker als leider is het belangrijk te weten wat jouw mentale bronnen zijn.
Goed leiding geven vereist soul food...
Op mijn recente wandeltocht op de StauSeeSteig® werd ik regelmatig gewezen op dreigend gevaar. Er werd gewaarschuwd voor omvallende bomen of voor steile afdalingen: betreden op eigen risico!! Het deed me soms twijfelen of ik de betreffende weg wel in moest slaan. Maar steeds koos ik er bewust voor om het risico aan te gaan. Was ik roekeloos bezig? Ik denk het niet.
Het was net als toen ik besloot mijn vaste baan op te zeggen...